Majeranek, Origanum majorana L.

 
Majeranek, który tradycyjnie w wielu kulturach uważany był za symbol miłości i afrodyzjak, jest bardzo cenną przyprawą niezwykle pozytywnie oddziałującą na nasz organizm.
Majeranek zawiera olejki eteryczne (terpinen, terpinenol, terpineol i borneol), witaminy - w tym witaminę A, witaminę C oraz niacynę (witaminę B3) i rutynę (witaminę P), a także minerały: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód i miedź. Zawiera także związki garbnikowe, seskwiterpeny i alkohole.
 
Majeranek stosuje się jako przyprawę pomagającą w trawieniu, łagodnie stymulującą wątrobę i ułatwiającą trawienie tłuszczów. Majeranek usprawnia funkcje żołądka, przeciwdziała niestrawnościom oraz pomaga także uporać się z biegunką, czy innymi sensacjami trawiennymi, typu wzdęcia.
Olejek z majeranku używany jest do inhalacji górnych dróg oddechowych.
Tradycyjnie majeranek był traktowany jako panaceum przeciwko wielu chorobom, a zwłaszcza przeciwko przeziębieniom.
Napar z majeranku poleca się jako herbatkę o działaniu przeciw-przeziębieniowym i uspokajającym.
W medycynie ludowej stosowano także napar z majeranku przy bólach menstruacyjnych.

   Majeranek jako przyprawa

Majeranek jest przyprawą powszechnie stosowaną w naszej kuchni. Jego działanie ułatwiające trawienie wykorzystuje się zwłaszcza przy przyprawianiu potraw ciężkostrawnych, jak np. potrawy tłuste, czy dania z fasoli i grochu. Bywa używany do wielu potraw, np. do żurku, zup, sosów, czy do aromatyzowania octu. Majeranek nadaje potrawom charakterystyczny smak i zapach.
W basenie Morza Śródziemnego majeranek dodawany jest także do przyprawiania sałatek, pomidorów i sosów z pomidorów, ryb i owoców morza.
Ponieważ majeranek ma właściwości przeciwutleniające, jego zastosowanie w umiarkowanej ilości często pomaga zachować naturalny kolor sałatek i sosów. Doskonale nadaje się do marynat. Wchodzi w skład takich mieszanek przyprawowych jak: bouquet garni , fines herbes, khmeli suneli.

Z powodu swoich aromatycznych właściwości majeranek wykorzystywany jest także do produkcji likierów, do utrwalania i aromatyzowania kiełbas oraz w kosmetyce m.in. do produkcji aromatycznych i antyseptycznych mydeł. W średniowieczu stosowano majeranek do aromatyzowania bardzo znanego wina Hipokras, któremu przypisywano właściwości lecznicze.
 


 
   Majeranek jako zioło lecznicze

Aby sporządzić napar z majeranku możemy wsypać około łyżkę suszonego majeranku na pół litra wrzątku. Gotujemy ok. 15 sekund i pozostawiamy pod przykryciem do naciągnięcia na dalsze 10 minut. Herbatkę z majeranku pijemy 2-3 razy dziennie w małych porcjach.
Oprócz tego, że taki napar z majeranku zapobiega przykremu zapachowi w ustach, przypisuje mu się także właściwości przeciw-przeziębieniowe i poprawiające trawienie. Zmniejsza kaszel. Poleca się także herbatkę z majeranku przy migrenach, bezsenności i napięciach mięśni mimicznych oraz stanach niepokoju (ma działanie lekko uspokajające).
Napar z majeranku może być pomocny przy astmie, kurczach dróg oddechowych, kaszlu, niedrożności nosa i zapaleniu przewodów nosowych, a także przy nieżytach żołądka oraz stanach zapalnych naczyń krwionośnych.


   Zewnętrzne stosowanie majeranku

Majeranek możemy stosować także zewnętrznie, m.in. w postaci maści, którą sami możemy wykonać w domu. Zewnętrznie poleca się majeranek wspomagająco przy katarach i niedrożności nosa, zapaleniu zatok przynosowych, oraz przy dolegliwościach reumatycznych. Ponadto stosowaniu maści majerankowej przypisuje się także działanie ogólnowzmacniające.

   Jak zrobić maść z majeranku

Jak już wspomniano maść sporządzona z majeranku i masła lub łoju bywa używana wspomagająco przy przeziębieniach i katarze, ale także przy ukoszeniach owadów oraz przy reumatyzmie. Pomaga także przy swędzeniach i podrażnieniach skóry.
Aby sporządzić taką maść należy zmieszać w proporcji 1:1 majeranek z masłem lub ghee (masłem klarowanym; nie należy stosować masła solonego) i pozostawić na około 10 godz. Następnie topimy tę mieszaninę na małym ogniu po czym przecedzamy przez szmatkę. Możemy dodać dodatkowo kilka kropel naturalnego olejku z majeranku lub oregano (bądź olejek sosnowy lub jałowcowy). Może być to np. 1 kropla olejku na 1 dag maści.

Maść taką można sporządzić w analogiczny sposób także ze smalcu, mieszając smalec z przyprawą w proporcji 1:1 i pozostawiając na noc, a następnie mieszaninę topimy i przecedzamy. Oczywiście zamiast suszonego majeranku możemy zastosować także świeże ziele (liście i kwiaty bez łodyg), o ile takim dysponujemy.

Przy katarach i przeziębieniach zaleca się smarowanie maścią z majeranku zarówno okolic nosa na zewnątrz, jak i wewnątrz. Możemy stosować także maść z majeranku do smarowania miejsc stłuczonych iopuchniętych.
Jest ona także bezpieczna przy katarach i przeziębieniach u dzieci (stosując maść u małych dzieci warto pominąć dodawanie olejków płynnych, podczas jej sporządzania – stosujemy samo masło z zielem majeranku w proporcji 1:1 – tym bardziej iż nie wszystkie dostępne olejki są dobre jakościowo i w pełni naturalne).

Majeranek jest powszechnie dostępny we wszystkich sklepach spożywczych, jako przyprawa.
Możemy go nabyć także w większych opakowaniach w dużych marketach, lub jako suszone zioło w zielarniach.

Możemy także uprawiać majeranek w doniczkach oraz ogrodach przydomowych i na działkach. Ponieważ jest rośliną klimatu śródziemnomorskiego (na dziko występuje obecnie w Turcji i na Cyprze), zatem majeranek nie przezimuje na naszej działce z uwagi na chłody.
Powoduje to, że chcąc go uprawiać powinniśmy go wysiewać każdego roku wczesną wiosną, przesadzając na grządki po przymrozkach.

Wówczas zbieramy ziele przyprawowe dwa razy do roku – przed kwitnieniem oraz jesienią.




zobacz także: czosnek pospolity